Hai lần nỗ lực vượt Đại Tây Dương được thực hiện để vận chuyển hậu duệ của cây cà phê được tặng cho vua Louis XIV đến quần đảo Antilles (khu vực biển Caribbean, và được coi là một tiểu vùng của Bắc Mỹ). 

Và vinh dự thành công cuối cùng đã thuộc về Gabriel Mathieu de Clieu, một sĩ quan hải quân, lúc đó là đội trưởng bộ binh tại Martinique. Câu chuyện về thành tựu của de Clieu là chương lãng mạn nhất trong lịch sử truyền bá cây cà phê thế giới.

“Cây cà phê mà chính quyền hà lan trao cho Vua Louis Pháp, tức nguồn giống của cây cà phê vượt đại tây dương cùng de Clieu thuộc giống A. Typica.”

Gabriel de Clieu và cây cà phê Typica

Gabriel Mathieu de Clieu đã tận dụng hành trình vì nghĩa vụ nước Pháp để mang cây cà phê đến đảo Martinique. Liên quan đến thời điểm chính xác mà de Clieu đến Martinique cùng với cây cà phê, vẫn có nhiều quan điểm. Một số nhà nghiên cứu cho rằng vào năm 1720, số khác là năm 1723, sự khác biệt về mốc thời gian này có thể phát sinh từ chính de Clieu, với sự kiên trì của mình, ông đã thực hiện chuyến đi hai lần. Lần đầu tiên, các cây cà phê bị chết, nhưng lần thứ hai de Clieu đã mang theo cây non trong một hộp kính khi rời Pháp và những cây này vẫn sống sót.

“Thật là vô ích”, de Clieu viết trong bức thư gửi Année Littéraire, “để kể lại chi tiết sự chăm sóc vô hạn mà tôi phải dành cho cây cà phê mỏng manh này trong một chuyến đi dài, và những khó khăn tôi gặp phải khi giữ nó khỏi bàn tay của kẻ đố kỵ muốn tước lấy nó khỏi tôi, về cơ bản là ghen tị với niềm vui mà tôi sắp được nếm trải qua việc phục vụ đất nước tôi”

Con tàu buôn chở de Clieu đã va phải vô số vận nạn trên hành trình của nó, từ việc thoát khỏi cướp biển, đi qua bảo tố dữ dội, lênh đênh trên vùng xích đạo, đến tình trạng thiếu nước ngọt, như ông đã nhắc trong thư của mình “Thiếu nước đến mức trầm trọng, trong hơn một tháng tôi buộc phải chia sẻ lượng nước ít ỏi của mình với cây cà phê non, nơi chứa đựng hy vọng duy nhất và là niềm vui của tôi”. Nhiều câu chuyện đã được viết và những câu hát đã ghi lại nhằm tôn vinh sự hy sinh hào phóng này của de Clieu.

“Khổ tận cam lai”

Đến Martinique, de Clieu đã trồng cây cà phê trên khu đất của ông ở Prêcheur với người canh gác và những bụi gai xung quanh, nó phát triển nhanh chóng và thành công phi thường, trở thành tiền thân của hầu hết các cây cà phê khác ở Antilles. Vụ thu hoạch đầu tiên diển ra vào năm 1726 với khoảng hai pound hạt giống. Mặc dù trải qua trận động đất tồi tệ vào năm 1727, làm chết phần lớn cây cà phê trên đảo, thì đến năm 1777 đã có 18.791.680 cây cà phê ở Martinique (Theo All about Coffee).

Đến năm 1715, việc trồng cà phê lần đầu tiên đã được người pháp mở rộng đến Haiti và Santo Domingo, đáng kinh ngạc hơn là đến năm 1788 Santo Domingo đã cung cấp một nửa lượng cà phê trên toàn thế giới. 

Ngoài cây cà phê A. Typica được De Clieu khởi xướng, từ năm 1715 – 17 (một số tài liệu ghi nhận là năm 1718). Công ty Đông Ấn của Pháp đã mang giống cà phê lấy về từ Mocha đến đảo Bourbon (nay là Réunion) bởi thuyền trưởng Dufougeret Grenier. Cây cà phê này đã làm tốt việc của nó đến mức chín năm sau hòn đảo bắt đầu xuất khẩu cà phê.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here